شاخص فلاکت در ایران رکورد زد

نرخ تورم از ۲۱٫۵درصد در پایان سال ۹۰به ۴۰٫۲درصد در پایان سال ۱۴۰۰رسیده و در همین مدت نرخ بیکاری از ۱۲٫۳درصد به ۹٫۴درصد کاهش یافته؛ با این حال شاخص فلاکت به‌عنوان مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری از ۳۳٫۸درصد در پایان سال ۹۰به رقم ۴۹٫۶ درصد در پایان سال ۱۴۰۰رسیده که بالاترین شاخص فلاکت در طول ۱۱سال گذشته است. همشهری: شاخص فلاکت در ایران به‌رغم کاهش نرخ بیکاری و البته روند نزولی تورم طی ماه‌های پس از روی کار آمدن دولت سیدابراهیم رئیسی، در پایان سال 1400به 49.6 درصد رسید که بالاترین رکورد در دهه گذشته است. نرخ تورم از 21.5 درصد در پایان سال 90به 40.2 درصد در پایان سال 1400رسیده و در همین مدت نرخ بیکاری از 12.3درصد به 9.4 درصد کاهش یافته؛ با این حال شاخص فلاکت به‌عنوان مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری از 33.8 درصد در پایان سال 90به رقم 49.6 درصد در پایان سال 1400رسیده که بالاترین شاخص فلاکت در طول 11سال گذشته است. شاخص فلاکت به سبب تک‌رقمی شدن نرخ تورم در سال‌های 95 و 96 به ‌ترتیب به 19.3و 20.3 درصد رسید که پایین‌ترین رقم در طول دهه گذشته به‌حساب می‌آید. با تشدید فشار تحریم‌ها پس از خروج دولت وقت آمریکا از برجام، نرخ تورم در ایران در فاصله سال‌های 97 تا 1400روندی صعودی را تجربه کرده و حالا دولت سیدابراهیم رئیسی تلاش می‌کند تا نرخ تورم را در نخستین سال از قرن جدید خورشیدی پایین بیاورد که در این صورت انتظار می‌رود شاخص فلاکت، روندی نزولی پیدا کند.ثبت رکورد تازه شاخص فلاکت در پایان قرن 14خورشیدی به‌رغم تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری در نتیجه کاهش نرخ مشارکت، نشان می‌دهد ادامه حیات اقتصاد ایران در تورم بالا، می‌تواند زمینه‌ساز اختلال در شاخص‌های کلان ازجمله نرخ بیکاری، نرخ تورم و شاخص فلاکت باشد و از این منظر اولویت نخست و شاید مهم‌ترین مطالبه مردم از دولت، تلاش برای کاهش نرخ تورم طی سال‌های آینده است. هرچند که بانک مرکزی نرخ تورم هدف‌گذاری شده را اعلام نمی‌کند، اما به‌نظر می‌رسد که تورم هدف دولت در سال‌جاری 25 درصد باشد که به این ترتیب کاهش 15 درصدی تورم در امسال می‌تواند اثر محسوس و ملموسی بر شاخص فلاکت داشته باشد. نخستین بار شاخص فلاکت در جریان مناظرات جنجالی انتخابات ریاست‌جمهوری سال 88 از سوی محسن رضایی از نامزدهای انتخابات اعلام شد که او اکنون معاون اقتصادی رئیس‌جمهور، سیدابراهیم رئیسی است.
نقشه شاخص فلاکت در استان‌ها
پایین‌ترین شاخص فلاکت در پایان سال 1400مربوط به استان تهران و بالاترین هم مربوط به استان آذربایجان غربی است. محاسبات همشهری به استناد نرخ بیکاری و نرخ تورم اعلام شده مرکز آمار ایران نشان می‌دهد شاخص فلاکت در تهران 43.6 درصد در سال 1400 بوده که برایند نرخ تورم 37.6 درصدی و نرخ بیکاری 6 درصدی این استان است. پس از آن استان سیستان و بلوچستان با نرخ تورم 36.6 درصدی و نرخ بیکاری 7.6 درصدی قرار دارد که با نمره 44.2 درصد در رتبه دوم کمترین شاخص فلاکت جای گرفته است. استان‌های همدان با شاخص فلاکت 44.8 درصد، سمنان با 45.4 درصد، قم با 46 درصد و خراسان رضوی با 46.5 درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این گزارش می‌افزاید: علاوه بر استان‌های تهران، سیستان و بلوچستان، همدان، سمنان، قم و خراسان رضوی، 2 استان فارس و خراسان رضوی، شاخص فلاکت پایین‌تر از میانگین کشوری را در پایان دهه 90 تجربه کرده‌اند. شاخص فلاکت در استان فارس 49.4 درصد و در استان خراسان جنوبی 49.5 درصد برآورد می‌شود؛ در حالی‌که میانگین شاخص فلاکت سال 1400 ایران 49.6 درصد، نرخ بیکاری 9.4 درصد و نرخ تورم 40.2 درصد بوده است.
استان‌های میانه‌‌نشین در شاخص فلاکت
علاوه بر 2 استان مرکزی با شاخص فلاکت 49.8درصد و قزوین با 49.8درصد، شاخص فلاکت در استان‌های گیلان، گلستان، اصفهان و بوشهر در کانال 50درصد نوسان داشته و در کانال 51درصدی هم 2استان یزد و خوزستان قرار گرفته‌اند. پس از آن استان‌های مازندران، آذربایجان شرقی، زنجان، خراسان شمالی و کرمان در کانال فلاکت 52درصدی و وضعیت نارنجی قرار می‌گیرند که درصورت افزایش نرخ بیکاری یا تورم، این استان‌ها مستعد قرار گرفتن در وضعیت بدتر خواهند بود. در رتبه بعدی جدول فلاکت 2 استان البرز با شاخص 53.1درصد و ایلام با 53.3درصد دیده می‌شوند و 8استان هرمزگان با شاخص 55درصد، چهارمحال و بختیاری با 55.4درصد، اردبیل، با 55.5درصد، کهگیلویه و بویراحمد با 56.6درصد، کرمانشاه با 57.6درصد، لرستان با 57.7درصد، کردستان با 57.8درصد و سرانجام آذربایجان غربی با فاصله زیاد نسبت به دیگر استان‌ها با شاخص 62.2درصد در وضعیت قرمز جدول فلاکت قرار دارند. نکته مهم در ارزیابی وضعیت شاخص فلاکت استان‌های قرار گرفته در وضعیت قرمز می‌توان به نرخ بیکاری دورقمی اشاره کرد؛ به‌نحوی که در آخرین فصل آخرین سال قرن 14خورشیدی 10استان ایران نرخ تورم دورقمی را تجربه کردند که بالاترین نرخ بیکاری مربوط به استان آذربایجان غربی با 18.3درصد و کرمانشاه با 17.9درصد است.
شکاف فلاکت، بیکاری و تورم
داده‌های رسمی مرکز آمار روایت می‌کند شکاف تورم سالانه بین استان‌های ایران 11.9درصد بوده که بالاترین نرخ را در استان کهگیلویه و بویراحمد به میزان 48.2درصد و کمترین هم در استان همدان با 36.3درصد مشاهده شده است. شکاف نرخ بیکاری هم در سال گذشته 12.3درصد بوده که کمترین نرخ بیکاری مربوط به استان تهران با 6درصد و بالاترین میزان مربوط به استان آذربایجان غربی به میزان 18.3درصد بوده است. نتیجه برایند نرخ تورم و نرخ بیکاری، شکاف 18.6درصدی در شاخص فلاکت بین استان آذربایجان غربی با شاخص 18.6درصد و استان تهران با شاخص 43.6درصد است.