ایوب یارمحمدی/ریای سیاست،گونه ای از شخصیت ها

این نوشتاربر سر آن است که از نوعی رفتار شخصیتی-تربیتی سخن بگوید که ممکن است مبتلا به کثیری ازافراد باشد.هر چند دیکتاتوری واژه ایست که بیشتر در ادبیات سیاسی کاربرد دارد و نوعی از حکومت تلقی می شودکه مشخصه بارز آن خود کامگی،تمامیت خواهی،عدم الزام به قانون،انحصاربه قدرت در دست شخص یا گروه خاص،به دست آوردن قدرت از راههای غیر دموکراتیک و نا مشروع می باشد.
اما این واژه منحصرا در ادبیات سیاسی به کار برده نمی شود بلکه می توان رد آن را در رفتارشخصی افراد نیز مشاهده نمود.انسانها به لحاظ شخصیتی و روان شناسی،اصناف وتیپهای گوناگونی دارند. یکی از مهم ترین تئوری ها در زمینه ی شخصیت شناسی،تئوری ایناگرام است که، نه تیپ شخصیتی قائل است که ترکیبی از عرفان شرقی و روان شناسی مدرن است .برخی معتقدندکه انسانها همانگونه که گروههای خونی مشخصی دارند در یکی از این تیپ های شخصیتی قرار میگیرند اما البته به لحاظ معرفه النفس فلسفی این فرض محل تردید و مناقشه است.به هر حال درشکل گیری هر تیپ خاصی عوامل متعددی دخالت دارد که بیشتر تجربیات دوران کودکی،نحوه ارتباط با والدین و تربیت خانوادگی مؤثر است.
یکی از این گونه های نه گانه،گونه قدرت طلبی است که ویژگی آن، کنترل کننده، میل به
دیکتاتور بودن و رفتار آمرانه با دیگران است البته در عین حال حمایت کننده نیز هستند اما
حمایت مشروط به اطاعت.
تیپ دیگر،تیپ کمال گراست که میل به کمال درهرچیزدارند و ازعدم کمال سرخورده اند
والبته ایراد گیر و معمولا دارای اضطراب و وسواس هستند.اکثر روانشناسان براین باورند که
این افراد دارای والدین سخت گیربوده اند.تیپ دیگر،تیپ پیشرفت گرا می باشدکه برای موفقیت دست به هر اقدامی می زند.این سه تیپ گرچه دارای نقاط قوت هستند اما درمورد این افراد از دو جهت مخاطره وجود دارد:
الف:مشکل و مخاطره اول متوجه خود این افراداست به دلیل ناکامی های احتمالی آنها، که دچارافسردگی و شکست شده و از اعتدال رفتاری خارج می شوند.
ب:مشکل دوم در مورد مواجهه اجتماعی این گروه است.ناچار این افراد برای رسیدن به اهداف خودبادیگران ارتباط دارند لذا ناچار یا باید دیگران را به عنوان وسیله و ابزار کامجویی و ترقی خود تلقی کنند یا به شکست تن دهند و مشکل اصلی در این میان این است که امروزه افراد جامعه تا حدود زیادی به حقوق خود آگاهی دارند و به راحتی مطیع دیگران نمی شوند چرا که اساسا در دوران مدرن حق جای تکلیف را گرفته است اما این افرادبا توجه به ویژگی های شخصیتی که دارند به دنبال راهی برای رسیدن به منافع خود می باشند و نهایتا ناچارند از راه فریب،تزویر و ریا وارد شوند.
آنچه بیشتر هدف این نوشتار است بر رسی این موضوع است که چرا برخی افراد در حالی که لبخندبر لب دارند اما رفتاری نامهربانه از آنها سر می زند؟
اهمیت این رفتار شناسی بیشتر در حوزه ی سیاسی اجتماعی نمایان است بار ها مشاهده می شود که فردی دست واقعی اش راپنهان کرده ودست ظاهرش را به سوی دیگر دراز می کند!یا بارها دیده شده که فردی خود سرانه رفتار می کنداما پری وش لبخند می زند،بی آنکه حتی در گذشته خود درنگی نماید.
در حقیقت ما با نوع جدیدی از ریا در جامعه مواجهیم که می توان آن را ریای سیاسی یا حتی دیکتاتوری لبخندهم نامید.
اینکه فردی نسبت به مسأله ای مسئولیت داشته باشد ودر قبال اهمال در وظیفه اش سکوت کندوتنها لبخند بزندو نصیحت ناصحان و نقد ناقدان را نشنود وبه مشورت حق و انتقاد منصفانه وقعی ننهداین همان ریای سیاست است.و متأسفانه بسیارند کسانی که قبل از رسیدن به پستی و مقامی دم ازدموکراسی و خیر خواهی می زنند و حتی از مقدسات هم هزینه می کنند تا دل دیگران را به دست آورند اما پس از کامیابی دست دیگرشان از آستین فریب به در می آورند و دل خلقی را به دردآورده آنگاه لبخند و بلکه پوزخند می زنند.جان کلام در مورد این افراد سخن حافظ شیرازی است:

واعظان کین جلوه بر محراب ومنبر میکنند          چون به خلوت میروند آن کار دیگر میکنند یا به عبارتی چون به «قدرت» می رسند آن کار دیگر می کنند! واین حکایت امروزه به واقعیت تلخی تبدیل شده و دامن جامعه را گرفته و موجی از یأس و ناامیدی را در میان کنش گران سیاسی اجتماعی به دنبال داشته است .از این لحاظ وظیفه دولت است که هرچه سریعتر رخنه های موجود را رفو کرده وآب رفته را به جوی بازگرداند.