نگین زاگرس در آتش بی‌مهری؛‌ صدای پای «رسول» می‌آید

✍️آزاده خرم
در حالی که روزهای داغ تابستان به اوج خود می‌رسد و نگاه نگران طبیعت‌دوستان به دامنه‌های زاگرس دوخته شده، تکرار آتش‌سوزی‌های پی‌درپی در جنگل‌های ایلام، دل دوستداران محیط زیست را به درد آورده است؛ اما در این میان، نقش آفرینی قهرمانانی مانند «رسول بوسانه»- که با وجود معلولیت، داوطلبانه برای مهار آتش کوه‌های قلارنگ شتافت- نمادی از عشق انسان به طبیعت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی شد.

با آغاز نیمه دوم بهار و ورود به روزهای گرم تابستان، طبیعت زیبای زاگرس در استان ایلام، بار دیگر شاهد وقوع آتش‌سوزی‌های دامنه دار در عرصه‌های طبیعی است.

در هفته‌های گذشته، اخبار متعددی از سوختن و آسیب جدی به جنگل‌ها و مراتع ایلام، به ویژه در ارتفاعات قلارنگ شهرستان سیروان، توجه افکار عمومی و رسانه‌ها را به خود جلب کرده است.

براساس بررسی خبرنگار ایرنا، آن‌گونه که کارشناسان منابع طبیعی استان گزارش داده‌اند، بیش از ۷۵ درصد آتش‌سوزی‌های رخ‌داده در ایلام منشأ انسانی ـ اعم از غفلت گردشگران و بهره‌برداران یا حتی عمد ـ داشته و در سال‌های اخیر خسارت‌های سنگینی به ذخایر ارزشمند بلوط، بنه، گونه‌های گیاهی، گونه‌های جانوری و زیست‌بوم طبیعی استان وارد شده است.

در این میان، وقوع آتش‌سوزی در منطقه سخت‌گذر قلارنگ سیروان، نمونه‌ای از این حوادث بود که با واکنش کم‌نظیر مردم، گروه‌های بومی و فعالان محیط‌زیست مواجه شد.یکی از برجسته‌ترین چهره‌های این عرصه، «رسول بوسانه» است؛ جوان سیروانی که با وجود معلولیت شدید جسمی و قطع عضو از ناحیه پا، با مشاهده شعله‌های آتش بر فراز ارتفاعات، راه دشوار و پرخطر کوهستان را در پیش گرفت تا سهم خود را از خاموش کردن آتش به طبیعت تقدیم کند.

به گفته برخی از اهالی محل، رسول با تحمل زخم و رنج مضاعف، تنها با کمک یک پا و عصا فاصله چند کیلومتری را طی کرده و در عملیات اطفا حتی پیراهن از تن بر می‌کَند تا شعله‌ها را مهار سازد.

تصاویر منتشر شده از این صحنه در فضای مجازی و رسانه‌های محلی، بازتاب گسترده‌ای یافت و تحسین هزاران نفر از مردم و مسئولان را به دنبال داشت؛ به گونه‌ای که این حرکت خودجوش، به نماد عشق به محیط زیست و چشم انتظاری طبیعت برای حضور هر انسانی بدل شد.

کارشناسان می‌گویند: تابستان‌های داغ و خشک زاگرس، همراه با وزش بادهای کوهستانی، تراکم طبیعی گیاهان خشک و بی‌دقتی گردشگران یا بهره‌برندگان، شرایط را برای وقوع و گسترش سریع آتش (به‌ویژه در مراتع و جنگل‌ها) مهیا می‌کند، به طوری که یک جرقه ساده می‌تواند به ساعاتی کابوس‌وار، منجر به نابودی بخش مهمی از اکوسیستم شود.

مسئولان منابع طبیعی ایلام ضمن هشدار مجدد نسبت به تکرار این آسیب، اعلام کرده‌اند بخش مهمی از خسارت‌های سال‌های اخیر، در اثر روشن کردن آتش بدون رعایت اصول ایمنی، رهاسازی زباله و ته‌سیگار و حتی کم توجهی در خاموش کردن آتش پیک‌نیک‌ها و ضیافت‌های طبیعت‌گردی بوده است.

در کنار دغدغه‌های مردمی، مسئولان استانی نیز بارها بر لزوم ارتقای فرهنگ زیست‌محیطی، گسترش آموزش‌های عمومی و تأمین تجهیزات و امکانات امدادی برای مقابله فوری با آتش‌سوزی‌ها تأکید کرده‌اند.

براساس اعلام اداره کل منابع طبیعی استان ایلام، در پنج سال گذشته، ده‌ها مورد آتش‌سوزی منجر به نابودی صدها هکتار از جنگل‌ها و مراتع شده است.

در همین حال، فعالان اجتماعی و رسانه‌ای نیز با راه‌اندازی پویش‌هایی برای دعوت از مردم جهت حضور داوطلبانه در برنامه‌های آموزشی و امدادی و ترغیب گردشگران به رعایت اصول ایمنی و احترام به طبیعت، کوشیده‌اند سهم فرهنگ و آموزش را پررنگ‌تر سازند.

«رسول بوسانه»، به نمایندگی از هزاران ساکن و طبیعت‌دوست ایلامی، این پیام را به مردم و مسافران منتقل کرد که طبیعت زخمی و لطیف زاگرس بیش از هر زمان به یاری عملی و مرهم فرهنگی نیازمند است نه فقط به تحسین از راه دور.